Wierzba iwa

•  E-mail

Salix caprea L. — wierzba iwa (ang. goat willow)

Rodzina: Salicaceae — wierzbowate

Wysoki krzew lub drzewo do około 20 m wys. Korowina gładka, zielonkawoszara, na starszych pniach przechodzi w jasnoszarą, głęboko podłużnie spękaną. Pędy grube, w młodości owłosione, później nagie i błyszczące, brunatne lub brunatno-zielone. Pąki kwiatowe duże, szerokie i zaostrzone, żółtawobrunatne lub brunatne, nagie. Liście skrętoległe, długości 6-10 cm, zmienne, zwykle szerokoeliptyczne lub okrągławojajowate, krótko zaostrzone, całobrzegie lub nierówno falisto piłkowane. Kotki owłosione, męskie do 4,5 cm, żeńskie do 6 cm długości. Kwitnie w marcu i kwietniu przed rozwojem liści, najwcześniej ze wszystkich wierzb. Owoc – torebka pękająca 2 klapami.

Występowanie. Europa, Azja po Kamczatkę, Sachalin i Japonię. W Polsce na całym obszarze, w górach do ok. 1400 m n.p.m. Żyzne i średnio żyzne lasy liściaste oraz bory mieszane. Gatunek podszytowy lub domieszkowy. Jako roślina pionierska często pojawia się na zrębach, nieużytkach i na obrzeżach lasów.

Wierzba iwa w okresie kwitnienia jest jednym z najładniejszych gatunków wierzb krajowych – okazy męskie mają duże, puszyste kotki. To właśnie pędy wierzby iwy są najczęściej święcone w Niedzielę Palmową i dekorują domy w czasie Świąt Wielkanocnych. Ze względu na wczesny okres kwitnienia (jeden z najwcześniej kwitnących gatunków) ceniona jest również w pszczelarstwie, jako gatunek miododajny. Drewno iwy jest lekkie, może być używane do wyrobu celulozy i drobnego sprzętu gospodarskiego. Węgiel z drewna bywa używany do wytwarzania prochu.