Sosna pospolita

•  E-mail

Pinus sylvestris L. — sosna pospolita (ang. Scots pine)

Rodzina: Pinaceae — sosnowate

Duże drzewo dorastające do 35-40 m wysokości, ale w warunkach niekorzystnych przybiera nawet formę krzewiastą. Korona u młodych drzew szerokostożkowata, u starych rosnących samotnie korona zmienna, szeroka. Korowina okazów młodych (także konarów i górnych części pni drzew dojrzałych) cienka, łuszcząca się i pomarańczowa, z wiekiem staje się coraz grubsza, ciemniejsza i ulega spękaniu. Igły po 2 na krótkopędzie, 4-7 cm długości, niebieskawozielone, lekko skręcone i w stosunku do siebie rozchylone w kształcie litery V. Kwiaty męskie i żeńskie na tych samych osobnikach (jednopienne). Szyszki 2,5-7 cm długości, zmienne pod względem kształtu – symetryczne bądź wypukłe od strony nasłonecznionej, o tarczkach stożkowatych lub rzadziej płaskich. Dojrzewają w drugim roku, ale otwierają się dopiero w trzecim.

Występowanie. Olbrzymi zasięg rozciągający się szerokim pasem od Hiszpanii i Szkocji na zachodzie po Morze Ochockie i Mongolię na wschodzie, poza tym w Turcji i na Kaukazie. W górach do 2700 m n.p.m. W Polsce sosna pospolita nie występuje dziko tylko na krańcach południowo-wschodnich (Bieszczady). Na niżu jest najbardziej rozpowszechnionym drzewem leśnym, rzadziej występuje na pogórzu Karpat i Sudetów, a w górach bardzo rzadko (np. na reliktowych stanowiskach w reglu dolnym w Tatrach). Podstawowy gatunek lasotwórczy w borach suchych, świeżych, mieszanych i bagiennych.
Sosna pospolita doskonale znosi duże wahania temperatury (mrozy i upały), rośnie dobrze przy niewielkiej ilości opadów atmosferycznych, jest odporna na suszę atmosferyczną i glebową. Rośnie także tam, gdzie okres wegetacji wynosi zaledwie 2 miesiące, a temperatura zimą dochodzi do - 50°C. Jest drzewem o rozległej amplitudzie życiowej. Może rosnąć zarówno na skale, jak i na suchych piaskach czy torfach. Duża różnorodność środowiska, w jakim sosna występuje, sprzyja powstawaniu w obrębie tego gatunku licznych form i odmian. Drewno sosny zwyczajnej odznacza się dobrymi właściwościami fizykomechanicznymi. Dzięki swym właściwościom mechanicznym, łatwości obróbki narzędziami tnącymi i małemu ciężarowi objętościowemu, jest podstawowym gatunkiem drewna o wszechstronnym zastosowaniu w budownictwie, przemyśle i innych dziedzinach gospodarki.