Wiąz górski

•  E-mail

Ulmus glabra Huds. — wiąz górski (ang. Scotch elm, mountain elm, wych elm )

Rodzina: Ulmaceae — wiązowate

Drzewo do 30-40 m wysokości, bez odrostów korzeniowych i przypór. Korona szeroka, rozłożysta. Korowina początkowo szara i gładka u starszych drzew szarobrązowa, podłużnie bruzdowana. Pędy, grube, sztywne i gęsto pokryte szarymi włoskami. Pąki kwiatowe grube i tępe, prawie czarne, rdzawo owłosione. Liście skrętoległe, 8-16 cm długości, odwrotniejajowate lub eliptyczne, w nasadzie lekko niesymetryczne, krótkoogonkowe, na brzegach podwójnie piłkowane. Blaszki z wierzchu ciemnozielone i szorstkie, pod spodem jaśniejsze i miękko owłosione, z kępkami włosków w kątach nerwów. W górnej części często rozszerzone i klapowane. Liście jesienią przebarwiają się na żółto, bardzo szybko opadają. Kwiaty zebrane w pęczki, pojawiają się bardzo wczesną wiosną, jeszcze przed rozwojem liści. Znamiona słupków czerwone. Owoce – siedzące, odwrotniejajowate skrzydlaki, do 3,5 cm średnicy. Owocem właściwym jest orzeszek osadzony w środku skrzydełka. Owoce dojrzewają na początku czerwca i zaraz opadają.
Występowanie. Europa, Kaukaz, Turcja i północny Iran. W górach Europy do 1300 m n.p.m. (Alpy). W Polsce na całym obszarze, do 1200 m n.p.m. (Tatry). Siedliska żyznych lasów liściastych, grądy oraz łęgi wiązowo-jesionowe i jesionowo-olszowe.

Wiąz górski wymaga gleb żyznych i wilgotnych, o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym. Odporny na zanieczyszczenie powietrza. Wytwarza mocne i gęste drewno, mało podatne na gnicie. Jego wydrążone konary służyły do wytwarzania rynien, budowy kół wodnych i kadłubów łodzi. Odporny na opieńkę, w lasach pełnił funkcję rozdzielającą kwatery np. świerków. Wywarem z liści wiązu obmywano swędzące liszaje. Suszone liście podawano owcom i kozom w okresie zimy do paszy, aby zwiększyć ich mleczność, a wołom aby dodać im animuszu. Z soku wiązowego przyrządzano lek na bóle żołądkowe i wątrobowe. Wiąz miał opinię drzewa życzliwego ludziom, dlatego sadzony był wokół domów, pałaców i kościołów