Olsza szara

•  E-mail

Alnus incana (L.) Moench — olsza szara (ang. grey alder)
Rodzina: Betulaceae — brzozowate

Drzewo wysokości do 20 m, o wysokiej jajowatej koronie lub wysoki, wielopniowy krzew. Korowina gładka, popielatoszara. Pędy omszone. Pąki przylegające do pędów, osadzone na krótkich trzonkach. Liście skrętoległe, długości 4-10 cm, szerokoeliptyczne lub jajowate, zaostrzone na szczycie, zwykle zaokrąglone u nasady, na brzegu lekko wrębne i podwójnie piłkowane. Kwiaty rozdzielnopłciowe, w szczytowych, kotkowatych kwiatostanach, nieosłoniętych łuskami. Kwiatostany żeńskie niepozorne, siedzące, zebrane po 4-8, rozwijają się w marcu lub kwietniu. Owoce – drobne, oskrzydlone orzeszki zamknięte w szyszkowatych owocostanach. Orzeszki są nieco szerzej uskrzydlone i delikatniejsze niż u olszy czarnej.
Występowanie. Europa i południowo-zachodnia Azja. Najwyższe stanowiska na Kaukazie do 2000 m n.p.m. W Polsce gatunek górski (maks. do 1250 m n.p.m.) z rozproszonymi stanowiskami na niżu. W górach występuje przeważnie wzdłuż potoków, na niżu zwykle w dolinach rzek oraz na torfowiskach niskich. Jest drzewem lasotwórczym w nadrzecznej olszynie górskiej. Ma mniejsze wymagania pod względem wilgotności gleby niż olsza czarna i znosi tylko krótkookresowe zalewy.

Olsza szara odznacza się dużą tolerancją w stosunku do gleby – może być sadzona nawet na suchych, piaszczystych glebach. Ma mniejsze wymagania glebowe od olszy czarnej. Na jej korzeniach występują bakterie wiążące azot. Gatunek pionierski i glebochronny. Nadaje się do zalesiania hałd poprzemysłowych. W ogrodach spotykane są jej formy, m.in. forma strzępolistna – 'Laciniata' i zwisająca – 'Pendula'. Ma drewno podobne do olszy czarnej, różni się bardziej czerwonym zabarwieniem; jest miękkie i nietrwałe, gorszej jakości niż drewno olszy czarnej.