Copyright 2024 - Katedra Hodowli Zwierząt i Oceny Surowców

Badania

Profil naukowo-badawczy Katedry obejmuje szeroki zakres zagadnień dotyczących chowu, hodowli i użytkowania głównych gatunków zwierząt gospodarskich (bydła, trzody chlewnej, owiec, kóz, zwierząt futerkowych i drobiu) w kontekście ich dobrostanu i behawioru oraz pozyskiwania wysokiej jakości produktów (mięsa, mleka, jaj, okrywy włosowej) o walorach prozdrowotnych. W Katedrze prowadzone są też badania dotyczące doskonalenia cech funkcjonalnych oraz asocjacji między polimorfizmem genów kandydujących a produkcyjnością, zdrowiem i reprodukcją zwierząt. Historycznie ważnym osiągnięciem Katedry jest m.in. wyhodowanie owcy wielkopolskiej, dwóch syntetycznych mięsnych ras owiec (białogłowej owcy mięsnej i czarnogłowej owcy mięsnej) oraz dwóch ras świń (złotnickiej białej i złotnickiej pstrej), a także stworzenie warsztatu do ustalania pochodzenia bydła na podstawie badań grup krwi (w tym wyprodukowanie blisko 70 surowic testowych). Katedra prowadzi księgi hodowlane dla obu ras świń złotnickich.

Baza materialna Katedry obejmuje m.in.:

  • laboratorium oceny mleka wyposażone m.in. w: aparat do analizy zawartości komórek somatycznych i ogólnej liczby drobnoustrojów w mleku (IBC Bentley), analizator podstawowego składu mleka (LACTOSTAR, Milko-Scan 133B), licznik komórek somatycznych DCC (DeLaval) pH- metry stacjonarne i przenośne, liofilizator, krioskop CryoStar I (Funke Gerber), mieszadło magnetyczne, łaźnie wodne, cieplarki itd.
  • laboratorium analizy jakości mięsa wyposażone m.in. w: aparaturę do analizy składu chemicznego mięsa, oraz wskaźników jakości pH (Handylab_2, Schott L6880), konduktywności (LF-STAR PCU, Matthäus), kruchości i barwy mięsa (Minolta CR-200b), analizator tekstury tkanek (TA.XT Plus, Stable MicroSystems) z przystawkami do badania mięsa, kości, serów i jaj.
  • laboratorium mikromanipulacji i oceny jakości jaj wyposażone m.in. w: aparat wylęgowy (JAMESWEY), mikrosilnik z rękawem protetycznym (SUNBURST micro-motor) wraz z przyrządami i technologią umożliwiającą wprowadzanie do jaj przed i w trakcie lęgu różnych roztworów, aparat do analizy zawartości lizozymu w białku jaja (sepktrofotometr SP-830 plus Metertech) oraz przyrządy służące do oceny cech fizykochemicznych jaj (śruby mikrometryczne, kolorymetry La Roche’a, mikroskop NIKON type 104 wraz z kamerą, itp.).
  • laboratorium badań DNA wyposażone m.in. w: termocykler TGradient (Biometra), aparaty do elektroforezy poziomej Agagel Maxi (Biometra) i Multiphor II (Pharmacia Biotech) oraz pionowej Maxigel (Biometra) z systemem chłodzenia - termostat cyrkulacyjny F12-ED  (Julabo), zestaw do dokumentacji obrazu (Vilber Lourmat) z oprogramowaniem do analizy żeli INFINITY-CAPT ver. 12.7, system oczyszczania wody Smart2Pure 3 UV/UF  (TKA), wirówkę 1-15 (Sigma), termoblok TB2 (Biometra), cieplarkę, mieszadło magnetyczne, worteks itd.
  • pracownię diagnostyki obrazowej wyposażoną m.in. w 3 ultrasonografy B-Mode z pięcioma głowicami o częstotliwości emisyjnej od 3.5 do 10.0 MHz, aparat Ultra-Fom-300, aparat CGM, endoskop z torem wizyjnym, stanowisko do fotografii bezcieniowej (objęte zgłoszeniem patentowym, nr P.399224), mikroskop NIKON type 104, specjalistyczny komputer z oprogramowaniem do analizy obrazu MultiScan® ver. 14.07. oraz systemem analitycznym MatLab ver. 7.01. 
  • halę udojową dla owiec i kóz z eksperymentalną przetwórnią mleka oraz ubojnię doświadczalną, zlokalizowaną na terenie gospodarstwa doświadczalnego w Złotnikach.

Potencjał badawczy Katedry jest uzupełniany poprzez zasoby znajdujące się w ściśle współpracujących zakładach doświadczalnych Uczelni: RGD Brody, RGD Dłoń, RGD Przybroda, RGD Swadzim, gdzie utrzymywane są zwierzęta hodowlane/doświadczalne (bydło, trzoda chlewna, owce, kozy) wraz z niezbędną infrastrukturą doświadczalną.

Główne projekty badawcze finansowane ze źródeł zewnętrznych:

  • Udział w projekcie “Linking extensive husbandry practices to the intrinsic quality of pork and broiler meat (akronim: mEATquality)” w ramach Programu Ramowego Horyzont 2020 (call H2020 FNR-05-2020 - Husbandry for quality and sustainability) – w projekcie zaangażowany jest Zespół badawczy ds. oceny użytkowości mięsnej i dobrostanu zwierząt oraz Zespół badawczy ds. hodowli zachowawczej zwierząt gospodarskich oraz technologii produkcji, doskonalenia cech użytkowych trzody chlewnej i oceny mięsa
  • projekt badawczy nr DDD.6509.00029.2018.05: "ThermoEye - innowacyjny system poprawy dobrostanu trzody chlewnej” (2019-2021) 
  • grant NCBiR nr PBS3/B8/26/2015: „Opracowanie i wdrożenie systemu do oceny jakości tusz wieprzowych z wykorzystaniem technik laserowych” (2015-2019, kierownik pakietu zadań prof. dr hab. Piotr Ślósarz),
  • grant NCN nr 2012/07/D/NZ9/00996: "Ocena zagrożenia związanego z zanieczyszczeniem atmosfery kurników lotnymi związkami organicznymi oraz mikroorganizmami patogennymi w Polsce" (2013-2016, wykonawca dr hab. Sebastian Nowaczewski),
  • grant NCN nr 2012/07/D/NZ9/01004: "Ocena możliwości występowania grzybów mikroskopowych oraz mikotoksyn w jajach pozyskiwanych z różnych systemów utrzymania niosek" (2013-2016, wykonawca dr hab. Sebastian Nowaczewski),
  • projekt „Biożywność – innowacyjne, funkcjonalne produkty pochodzenia zwierzęcego” nr POIG.01.01.02.-14-090/09: zadanie 2.5. „Opracowanie technologii produkcji mleka kóz i owiec o podwyższonej zawartości składników biologicznie czynnych” (2009-2014, kierownik zadania prof. dr hab. Jacek Wójtowski),
  • grant NCN nr N N312 212136: „Wykorzystanie techniki ultradźwiękowej do oceny przetłuszczenia śródmięśniowego tusz wieprzowych” (2009-2012, kierownik projektu prof. dr hab. Piotr Ślósarz),
  • grant nr 2663/B/PO1/2009/36: „Analiza przydatności świń rasy złotnickiej pstrej oraz jej mieszańców z rasą duroc i wbp w produkcji ciężkich tuczników, surowca wieprzowego do wytwarzania wyrobów surowych i surowo – dojrzewających” (2009-2012, kierownik projektu dr inż. Karolina Szulc),
  • grant NCN nr NN311 3383 37: „Cena skór jako kryterium selekcyjne w populacji lisa polarnego (Alopex lagopus) i pospolitego (Vulpes vulpes)” (2009-2011, kierownik projektu dr hab. Sławomir Nowicki),
  • sieć naukowa MNiSzW „BIOMILK, składniki biologicznie czynne i immunostymulujące a wartość odżywcza, prozdrowotna siary, mleka i produktów mlecznych różnych gatunków zwierząt gospodarskich” (2007-2009, kierownik zadania prof. dr hab. Jacek Wójtowski),
  • grant nr 7/35/W1/07/AE: „Wpływ promieniowania UV na cechy fizyczne okrywy włosowej nutrii i lisów” (2007-2008, kierownik projektu prof. dr hab. Ryszard Cholewa, projekt międzyuczelniany finansowany przez AE i AR w Poznaniu),
  • projekt nr 0815/PO1/2006/30: „Opracowanie metod prognozowania i kontroli spokrewnienia i zinbredowania zwierząt w kolejnych pokoleniach istniejących populacji ras zachowawczych świń” (2006-2008, kierownik projektu prof. dr hab. Janusz T. Buczyński),
  • grant promotorski KBN nr 2 P06Z 035 30: „Ocena wzrostu i rozwoju płodów owiec techniką ultrasonograficzną” (2006-2007, kierownik projektu prof. dr hab. Piotr Ślósarz, wykonawca mgr inż. Agnieszka Frankowska),
  • grant promotorski KBN nr 2 P06Z 022 30: „Związek użytkowości mlecznej z morfologią wymienia przeżuwaczy” (2006-2007, kierownik projektu prof. dr hab. Jacek Wójtowski, wykonawca mgr inż. Sylwia Bielińska),
  • grant zamawiany PBZ-KBN-113/P06/2005/02: „Genomika funkcjonalna komórek mięśniowych oraz polimorfizm sekwencji regulatorowych genów związanych z cechami ilościowymi i jakościowymi mięsa bydła i świń”. Realizowane zadanie „Ocena przemian energetycznych i białek tkanki mięśniowej oraz ich wpływ na wybrane właściwości kulinarne i przerobowe mięsa bydła o zróżnicowanym genotypie” (2005-2008, kierownik projektu prof. dr hab. S. J. Rosochacki, wykonawca: prof. dr hab. Andrzej Łyczyński, dr Grażyna Czyżak-Runowska),
  • grant KBN nr 2 P06Z 070 27: „Siara owiec i mleko klaczy – pozyskiwanie, przerób i zastosowanie w leczeniu i rekonwalescencji pacjentów” (2005-2007, kierownik projektu prof. dr hab. Jan Pikul, wykonawca prof. dr hab. Jacek Wójtowski),
  • grant KBN nr 2 P06D 017 26: „Analiza polimorfizmu genów BTN, DGAT1, LEP i MC4R oraz jego wpływu na użytkowość mleczną bydła” (2004-2007, kierownik projektu dr hab. Jolanta Komisarek),
  • grant KBN nr 2P06Z 001 26: „Wykorzystanie loszek jednorazówek jako metoda pozyskiwania mięsa wieprzowego” (2004-2007, kierownik projektu prof. dr hab. Wojciech Kapelański, wykonawcy: prof. dr hab. Andrzej Łyczyński, dr Grażyna Czyżak-Runowska),
  • grant KBN nr 3 P06Z 025 25: „Związek jakości higienicznej mleka z morfologią strzyków badaną metodą USG” (2003-2006, kierownik projektu prof. dr hab. Jacek Wójtowski),
  • grant KNB nr 2-T06T-079-27: “Ocena przemian białek celem wyznaczenia wskaźników wysokiej jakości kulinarnej mięsa świń” (2003-2005, kierownik projektu prof. dr hab. Edward Pospiech, wykonawca  prof. dr hab. Andrzej Łyczyński),
  • grant PKBN-036/P06/04: „Ekspresja i wpływ form polimorficznych wybranych genów w kształtowaniu mięsności oraz właściwości fizykochemicznych i funkcjonalnych tkanki mięśniowej tuczników” (2002-2005, kierownik projektu prof. dr hab. M. Koćwin-Podsiadła, wykonawca prof. dr hab. Andrzej Łyczyński),
  • grant KBN nr 3 P06Z 065 22: „Przyżyciowa, ultradźwiękowa ocena marmurkowatości mięsa trzody chlewnej i owiec” (2002-2004, kierownik projektu prof. dr hab. Adam Gut),
  • grant KBN nr 5 P06G 007 16: „Polepszenie kruchości mięsa wieprzowego ze świń o dużej mięsności w oparciu o ocenę przemian poubojowych mięsa i jego składu podstawowego” (2002-2004, kierownik projektu prof. dr hab. Edward Pospiech, wykonawca prof. dr hab. Andrzej Łyczyński),
  • grant międzynarodowy ANIMAGRES-INTEGR, No QLAM-2001-00444 (5.P.R.UE): „Orientation of animal agricultural research towards sustainable rural development and the integration of research within Europe” (2002-2004, koordynator zespołu polskiego prof. dr hab. Piotr Ślósarz),
  • grant KBN nr P06E 01720: „Ważne gospodarczo cechy użytkowe nutrii i ich dziedziczenie” (2001-2004, kierownik projektu prof. dr hab. Ryszard Cholewa),
  • grant KBN nr 6P06Z 049.21: „Jakość mleka w aspekcie uwarunkowań genetycznych i środowiskowych” (2001-2004, kierownik projektu prof. dr hab. Anna Sawa, wykonawca prof. dr hab. Zbigniew Dorynek),
  • grant promotorski KBN nr 6 P06E 019 20: „Zachowania społeczne samic kozy domowej (Capra hircus) utrzymywanych w chowie alkierzowym” (2001-2002, kierownik projektu prof. dr hab. Jacek Wójtowski, wykonawca mgr Marcin Górecki),
  • grant promotorski KBN nr P06E010 19: „Wpływ systemu żywienia na cechy rzeźne i jakość mięsa tuczników mieszańców pochodzących z wybranych wariantów krzyżowania towarowego” (2000-2002, kierownik prof. dr hab. Andrzej Łyczyński, wykonawca mgr inż. Zofia Bartkowiak),
  • grant KBN nr 6P06D045 20: „Analiza użytkowości rozpłodowej loch rasy wbp na podstawie 8 pokoleń w chlewni zarodowej z uwzględnieniem wpływu importu” (2000-2002, kierownik projektu dr inż. Ewa Skrzypczak),
  • grant KBN nr 5 P06E 006 08: „Przyżyciowe pomiary USG jako wskaźnik jakości tuszy przy selekcji jagniąt owiec mięsnego typu użytkowego” (1995-1997, kierownik projektu prof. dr hab. Edmund Kozal).
  • grant KBN nr 5 P06E 003 09: „Opracowanie modelu fermy z intensywnym mlecznym użytkowaniem owiec w rejonie nizinnym” (1995-1998, kierownik projektu prof. dr hab. Adam Gut),

  • grant KBN nr 5S30401007: „Badania nad opracowaniem krajowego programu genetycznego doskonalenia mięsności kaczki piżmowej" (1994-1997, kierownik prof. dr hab. Helena Kontecka),

  • projekt celowy KBN nr 242/c. s 3-5/94: „Opracowanie metody doskonalenia owiec linii i ras mięsnych na podstawie potomstwa” (1994-1996, kierownik projektu prof. dr hab. Adam Gut),

  • grant KBN nr 67/93/IG: „Analiza  genetycznej  determinacji  białka  w  mleku  krów” (1993-1996, kierownik zadania prof. dr hab. Antoni Kaczmarek),

  • grant KBN nr 5 S304 047 05: "Wykorzystanie zestawów gęsi z rodów doświadczalnych i ze stad rezerwy genetycznej do produkcji mieszańców towarowych" (1993-1995, wykonawca prof. dr hab. Helena Kontecka),

  • grant KBN nr 5  PO6GD  026  08: „Interakcja,  genotyp  x  środowisko  w  produkcji  i  reprodukcji  i  zdrowiu  zwierząt”  (1992-1997, umowa 49/92/U z IGiHZ PAN w Jastrzębcu, kierownik zadania prof. dr hab. Łucjan Rosochowicz),

  • grant KBN nr 5.5385 91 02: „Genetyczne doskonalenie owiec syntetycznych plennych i mięsnych linii” (1992-1994, kierownik projektu prof. dr hab. Zdzisław Śliwa ),
  • program resortowy RPBR II. 21. „Wytworzenie syntetycznych plennych i mięsnych linii owiec o wełnie krzyżówkowej” (1985-1990, koordynator projektu prof. dr hab. Zdzisław Śliwa).