2016 - WYCENA NIERUCHOMOŚCI LEŚNYCH I ICH FUNKCJONALNYCH CZĘŚCI
Sprawozdanie z VI konferencji ekonomiczno-leśnej
W dniach 19 – 21 października bieżącego roku, odbyła się w Kołobrzegu, już po raz szósty, konferencja naukowa pt. Wycena nieruchomości leśnych i ich funkcjonalnych części. Jej organizatorem była Katedra Ekonomiki Leśnictwa Uniwersytetu Poznańskiego w Poznaniu. Patronat honorowy nad konferencją objął Dyrektor Generalny Lasów Państwowych oraz Rektor UP w Poznaniu.
W konferencji uczestniczyło ponad 100 osób, reprezentujących 7 jednostek naukowych: Uniwersytet Opolski, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Instytut Badawczy Leśnictwa, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Uniwersytet Szczeciński, Politechnika Białostocka, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Wśród zaproszonych gości nie brakowało przedstawicieli rzeczoznawców majątkowych, m.in. z Polskiej Federacji Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych, przedstawicieli organizacji pozarządowych (Związek Stowarzyszeń na rzecz Odpowiedzialnego Leśnictwa), Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, a przede wszystkim leśników z 15 regionalnych dyrekcji LP. Celem konferencji było wskazanie na problemy naukowe i praktyczne jakie występują przy wycenie nieruchomości leśnych i ich elementów składowych.
Po przyjeździe uczestników i ich zakwaterowaniu, nastąpiło oficjalne rozpoczęcie konferencji, w trakcie którego gości powitał Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego konferencji dr hab. Krzysztof Adamowicz oraz Przewodniczący Rady Naukowej Kierownik Katedry Ekonomiki Leśnictwa UP w Poznaniu prof. dr hab. Hubert Szramka. Słowo powitalne wygłosili również JM Prorektor ds. Kadr i Rozwoju Uczelni Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu prof. dr hab. R. Gornowicz oraz Dziekan Wydziału Leśnego UP w Poznaniu prof. dr hab. P. Łakomy.
Referat wprowadzający, zarejestrowany wcześniej, wygłosił Dyrektor Generalny LP dr inż. Konrad Tomaszewski. Mówił o konieczności wyceny nieruchomości leśnych, a także o wdrożeniu i upowszechnieniu metodologicznych podstaw wyceny lasu. Podkreślił, jak ważna jest ocena i wycena lasu, pojmowanego jako dobro, które używane jest przez różne podmioty do realizacji swoich praw osobistych lub majątkowych. Stąd istotną sprawą jest poznanie i ustalenie wartości lasu, jako narzędzia, które np. PGL LP musi używać, aby realizować swoje prawa (np. do uzyskiwania nadwyżki finansowej) oraz do ustawowej realizacji pozaprodukcyjnych funkcji lasu. Wypowiedź tę uzupełnił Adam Sikora, przedstawiciel Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, przedstawiając realizację projektu „Wartościowanie Nieruchomości Leśnych”, którego zadaniem jest opracowanie i wdrożenie procedury szacowania tych wartości do zainstalowania w ramach SILP-u aplikacji WARTOŚĆ LASU.
Następnie profesor Hubert Szramka zaprezentował w swoim referacie, jak rozwijała się idea wartościowania lasu poprzez rozwój różnych metod ich szacowania. Na jakie problemy i braki w definiowaniu pewnych elementów należy zwrócić uwagę w trakcie ustalania wartości lasu. Zwrócił uwagę na konieczność daleko idącej ostrożności w ustalaniu leśnych stóp procentowych, ponieważ wyższe stopy procentowe w rachunku prolongacyjnym zwiększają wartość lasu, a w rachunku kapitalizacyjnym obniżają wartość lasu. Uważa też, że należy ujednolicić nazewnictwo leśnych stóp procentowych.
Konferencja naukowa odbyła się także, aby przypomnieć sylwetkę i dorobek naukowy Profesora dr. Józefa Brody, wieloletniego pracownika Katedry Ekonomiki Leśnictwa, który w styczniu br. skończył 96 lat. Pasją profesora J. Brody jest historia leśnictwa w Polsce, którą opisał w wielu podręcznikach i opracowaniach. Życiorys i dorobek naukowy jubilata przedstawił Kierownik Katedry Ekonomiki Leśnictwa prof. dr hab. Hubert Szramka, a prezentację graficzną, charakteryzującą osobę prof. J. Brodę oraz ważniejsze publikacje, opracował i przedstawił dr Jakub Glura.
Po oficjalnym rozpoczęciu konferencji i wystąpieniach, zebrani uczestnicy udali się na uroczystą kolację, w czasie której oprócz zasłużonego posiłku, prowadzone były dalsze dyskusje oraz była możliwość wysłuchania koncertu jazzowego zespołu Jazz Meta.
W drugim dniu konferencji temat wartościowania lasu kontynuował profesor Ryszard Cymerman, reprezentujący „szkołę olsztyńską”, który wskazywał na konieczność poszukiwania nowych metod określania wartości rynkowej lasów i doskonalenia już istniejących. Dalsze działania powinny dotyczyć badań nad weryfikacją wskaźników szacunkowych gruntów leśnych i aktualizacją noty interpretacyjnej standardu wyceny lasów, co ułatwi pracę rzeczoznawcom majątkowym.
Ważne zagadnienie związane z wartościowaniem lasu omówił doktor habilitowany Krzysztof Adamowicz w referacie dotyczącym ustalania leśnej stopy procentowej, zaproponował algorytm oparty na równaniu dyskontowania kapitału końcowego i prolongowaniu kapitału początkowego. Doktor Piotr Gołos, z IBL, przedstawił wyniki szacowania publicznej wartości lasu przy pomocy zmodyfikowanej metody wartości użytkowej profesora Marszałka, w której wprowadzono element badań opinii społecznej dla określenia znaczenia wybranych funkcji lasu. Kolejnym referującym była doktor Małgorzata Baran, która zaprezentowała sposób szacowania społecznych funkcji lasów Nadleśnictwa Gdańsk z zastosowaniem metody kosztów podróży oraz w oparciu o koszty działalności edukacyjnej i wartości utraconych korzyści na powierzchniach chronionych.
W dalszej kolejności wystąpił prelegent z IBL, doktor Emilia Wysocka-Fijorek, która przedstawiła pogląd, że można rozpatrywać wartość lasu ze względu na rachunek optymalizacji wieku rębności drzewostanu z punktu widzenia wiązania węgla, uwzględniający wielkość i wartość węgla zakumulowanego w nadziemnej biomasie zdrewniałej drzew. Doktor Adam Zydroń zaprezentował swoje badania dotyczące ustalenia pozagospodarczej wartości Wielkopolskiego Parku Narodowego przy pomocy metody kosztów podróży oraz pokazał jak sąsiedztwo tego parku wpływa na cenę nieruchomości przeznaczonych na cele budowlane.
Profesor Piotr Szczypa i doktor Beata Sadowska z Uniwersytetu Szczecińskiego podzielili się z zebranymi szeroką wiedzą na temat aktualnie przyjętych rozwiązań, pochodzących z ustawy o rachunkowości, do wyceny lasów. Niestety nie zapewniają one skutecznego prowadzenia rachunkowości i wywiązywania się z ustawowych obowiązków dotyczących wyceny tych składników majątku, dlatego autorzy postulują opracowanie Krajowego Standardu Rachunkowości dotyczącego leśnictwa. Następnie doktor Robert Zygmunt wskazał na możliwość obliczenia wartości pieniężnej zasobów drzewnych za pomocą metody wykorzystującej taryfę wartości dla buka i jodły, a także porównanie jej z wartością obliczoną za pomocą metody opartej o klasyczny szacunek brakarski drzew na pniu. Według autora metoda lokalnych taryf wartości pieniężnej zasobów drzewnych mogłaby w przyszłości zastąpić dotychczas stosowane tablice wartości drzewostanów dla potrzeb LP.
Doktor Mariusz Bembenek mówił o wartości utraconych korzyści w drzewostanach gospodarczych wyłączonych z użytkowania na potrzeby ochrony przyrody na przykładzie Nadleśnictwa Zaporowo. Wartość surowca drzewnego, zablokowanego do pozyskania w ramach planowej gospodarki leśnej w strefach całorocznych ochrony gniazd ptaków można traktować jako wartość lasu wynikająca z funkcji różnorodności biologicznej. Następnie doktor Hubert Kryszk zaprezentował ocenę efektywności ekonomicznej zalesień gruntów rolnych realizowanych w ramach PROW. Wskazywał w jaki sposób zalesianie gruntów o niskiej przydatności dla rolnictwa pozytywnie wpływa na zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, a przez to wzrasta wartość tychże gruntów. Doktor habilitowany Witold Grzywiński w swoim wystąpieniu przedstawił analizę rzeczywistego czasu pracy i struktury czynności na stanowiskach leśniczego i podleśniczego. Na koniec sesji referatowej wystąpił doktor Piotr Gołojuch, który szeroko i bardzo ciekawie omówił zagadnienie związane z waloryzacją terenów leśnych. Na podstawie przedstawionych różnych sposobów waloryzacji można było się zastanowić czy punktowa ocena walorów lasu może być pomocna przy ustalaniu wartości lasu.
W trakcie sesji referatowych przebiegała dyskusja pomiędzy uczestnikami a prelegentami, która dokładniej pokazywała ile jest jeszcze nierozwiązanych problemów związanych z szacowaniem wartości lasu. Po krótkiej przerwie nastąpiło spotkanie towarzyskie, w ramach kolacji, w czasie której prowadzono dalsze dyskusje nad tematami poruszanymi w trakcie dwudniowych obrad, a także można było odpocząć po wyczerpujących dyskusjach.
Następnego dnia nastąpił czas podsumowania konferencji. W trakcie wideokonferencji dyrektor LP Konrad Tomaszewski podziękował wszystkim za udział w tym spotkaniu i zaprosił do kontynuowania prac nad wyceną wartości lasu i jego funkcjonalnych części. Podkreślił jak ważna jest to tematyka dla Lasów Państwowych, które zgodnie z ustawą o lasach są zobligowane do określenia wartości nieruchomości leśnych, którymi zarządzają.
Podsumowania konferencji dokonało wielu prelegentów. Dr hab. Krzysztof Adamowicz przedstawił wstępne sformułowania wniosków pokonferencyjnych, a prof. dr hab. Hubert Szramka dokonał oficjalnego zamknięcia obrad.
Mamy nadzieję, że organizowana konferencja stała się polem wymiany poglądów na temat wartościowania różnych funkcji lasu. Zapraszamy już teraz na następną konferencję, którą zorganizuje Katedra Ekonomiki Leśnictwa Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu w przyszłym roku.
Opracowali: Jakub Glura, Hubert Szramka
