Wiąz szypułkowy

•  E-mail

Ulmus laevis Pall. — wiąz szypułkowy, limak (ang. European white elm)

Rodzina: Ulmaceae — wiązowate

Drzewo do 40 m wys. Pnie zwykle przy ziemi z charakterystycznie deskowato rozszerzonymi przyporami. Korowina w młodości jasna, brązowoszara, gładka, później łuszcząca się tafelkowato. Pędy cienkie, zygzakowate, brązowe, młode zwykle owłosione. Pąki liściowe małe, wąskostożkowate, kwiatowe duże, jajowate; jedne i drugie zaostrzone. Łuski pąków dwubarwne, jasnobrązowe z ciemnobrązowym obrzeżeniem. Liście skrętoległe, 6-12(-15) cm długości, eliptyczne lub jajowate, u nasady mocno niesymetryczne, na brzegach podwójnie piłkowane. Ogonki do 6 mm długości. Blaszki z wierzchu nagie, pod spodem miękko owłosione. Kwiaty na długich szypułkach zebrane w baldaszkowate kwiatostany. Znamiona słupków białe. Owoce – skrzydlaki (oskrzydlone orzeszki) do 1,5 cm średnicy, wiszące na długich i cienkich szypułkach. Skrzydełka na brzegach orzęsione.

Występowanie. Europa, Azja Mniejsza, Kaukaz, pn.-zach. Turcja. W Polsce na całym niżu, w górach rzadko, do 700 m n.p.m. Siedliska żyzne i wilgotne. Lasy łęgowe, często na terenach zalewanych w dolinach rzecznych – łęgi wiązowo-jesionowe.

W starożytności widziano w wiązie roślinnego amanta, małżonka winorośli. Sądzono, że winorośl rodzi owoce za sprawą drzewa na którym się oplata, a najbardziej smaczne miały być grona wydane przez małżeństwo winorośl – wiąz. Na Podlasiu limak bywał sadzony w całych wsiach jako ochrona przed rozprzestrzenianiem się pożaru. Drewno wiązu szypułkowego ma mniejszą wartość niż wiązu polnego i górskiego. Jest dość ciężkie i średnio twarde, nieodporne na działanie czynników atmosferycznych. Używane jest w przemyśle meblarskim, przy budowie wagonów, do wyrobu oklein, sprzętu sportowego, zabawek. Z krajowych gatunków wiązów jest najbardziej odporny na holenderską chorobę wiązów.

Tablica PDF do pobrania