Jodła pospolita

•  E-mail

Abies alba Mill. — jodła pospolita (ang. European silver fir)

Rodzina: Pinaceae — sosnowate

Drzewo to osiąga wysokość 40-60 m. Korona w młodości ma stożkowata, w starszym wieku często ze spłaszczeniem wierzchołkowym, tzw. bocianim gniazdem. Korowina popielata w młodości gładka, w starszym wieku płytko spękana na tarczowate poletka. Pędy krótko owłosione. Igły 1,5-3 cm długości, o ułożeniu grzebieniastym, środkowe krótsze od brzeżnych, na wierzchołku zaokrąglone i wcięte, z dwoma paskami nalotu woskowego pod spodem. W przeciwieństwie do świerka zakończone małą, przylgowalą stopką i osadzone bezpośrednio na pędach. Kwiaty męskie zebrane w żółte, szyszeczkowate kwiatostany wyrastają w kątach igieł. Kwiaty żeńskie – zielone, sterczące do góry szyszeczki, umieszczone pojedynczo na górnej stronie pędów, przeważnie w wierzchołkowej części korony. Kwitnie w kwietniu i na początku maja. Szyszki walcowate 10-14 cm długości i 3-5 cm grubości, z łuskami wspierającymi dłuższymi od łusek nasiennych. Dojrzewają tego samego roku we wrześniu i rozsypują się już na drzewie w październiku, pozostawiając na gałęziach pionowe trzpienie.

Występowanie. Góry środkowej i południowej Europy gdzie dociera do wys. ok. 2000 m n.p.m. (Apeniny, góry Bułgarii). W Polsce gatunek górski z licznymi stanowiskami na nizinach. Osiąga u nas północną granicę zasięgu. Najwyższe stanowisko w Tatrach na wys. 1450 m n.p.m. W górach występuje najczęściej w lasach regla dolnego (dolnoreglowy bór jodłowo-świerkowy, las jodłowy, lasy bukowe i jaworowe). W Pasie Wyżyn Środkowych buduje drzewostan wyżynnego boru mieszanego oraz wchodzi w skład grądów, borów mieszanych sosnowo-dębowych i borów sosnowych.
"Abies" to starorzymska nazwa jodły, nazwa gatunkowa "alba" (biała) odnosiła się do jasnej barwy kory i drewna. Jodła jest wymagająca pod względem warunków siedliskowych; wymaga gleby dostatecznie głębokiej, żyznej, świeżej oraz odpowiedniej wilgotności powietrza. Jest też bardzo wrażliwa na zanieczyszczenie powietrza. Wszędzie tam gdzie występuje to piękne, wyniosłe drzewo wierzono w jego świętość. Jodła uchodziła za drzewo o mocy nadprzyrodzonej, magicznej, nigdy jednak nie była postrachem, nie karała, nie mściła się przeciwnie zawsze okazywała ludziom życzliwość. Jej jasnożółte, miękkie, lekkie drewno nie zawiera przewodów żywicznych, szybko schnie i nie kurczy się przy tym silnie. Jest elastyczne i trwałe.